Tagetes patula L. - aksamitka rozpierzchła
Compositae- złożone
Pochodzenie i opis.
Roślina jednoroczna. Pochodzi z Meksyku". Pędy silnie rozgałęzione, wyrastające do 20-60 cm, obficie ulistnione, często zabarwione czerwonawo. Liście pierzastodzielne, o listkach równo wąsko lancetowatych. ząbkowanych; wydzielają charakterystyczny, ostry zapach. Koszyczki kwiatowe, o średnicy 4-6 cm. osadzone są pojedynczo na długich szypułkach. U gatunku koszyczki są złotożółte, natomiast u odmian uprawnych kwiaty języczkowe mogą mieć różne odcienie barwy żółtej, pomarańczowej lub czerwonobrunatnej, mogą być również dwubarwne, zwykle z purpurową plamą u nasady. Barwa kwiatów rurkowych jest w zasadzie żółtopomarańczowa w różnych odcieniach. Aksamitki karłowe mogą mieć koszyczki pojedyncze lub pełne.
Odmiany.
W uprawie znajdują się głównie odmiany niskie, wysokości 20-35 cm. Ze względu na budowę koszyczków kwiatowych i wysokość roślin aksamitki te można podzielić na kilka grup.
I. Odmiany o koszyczkach tzw. pojedynczych, w których kwiaty języczkowe osadzone są w jednym okółku, a środek koszyczka zajmują kwiaty rurkowe mniej lub więcej rozwinięte.
II. Odmiany o koszyczkach pełnych (T.p. var. nana florępleno hort.). Wśród nich wyróżnia się:
1) aksamitki o koszyczkach typu koronowego; kwiaty języczkowe osadzone w jednym okółku, natomiast środek koszyczka zajmują silnie wydłużone, rozrośnięte kwiaty rurkowe. Odmiany różnią się wysokością:
a) odmiany wysokości 14-20 cm. o pokroju zwartym; rośliny tworzą regularne ,,poduszeczki'" szerokości 30-35 cm: koszyczki średnicy 2,5-4,0 cm, bardzo pełne;
b) odmiany wysokości 20-25 cm, o koszyczkach średnicy 3.5-4,5 cm.
2) aksamitki o koszyczkach typu goździkowego; koszyczki składają się prawie wyłącznie z kwiatów języczkowych ułożonych dachówkowato, często podwiniętych, o brzegach falistych lub fryzowanych.
Pora kwitnienia.
Od czerwca aż do nastania mrozów.
Zastosowanie.
Na kwietniki, na obwódki, na balkony, do mis.
Wymagania.
Gleba żyzna, dobrze uprawiona. Stanowisko słoneczne.
Uprawa.
Rozmnaża się z nasion wysiewanych do pół ciepłego inspektu od połowy marca do początku kwietnia. Aby otrzymać silnie rozwinięte rośliny, siewki należy przepikować w rozstawie 3x5 cm. Na miejsce stałe rośliny wysadza się w drugiej dekadzie maja w rozstawie 20 -25 x 30-35 cm. Jeżeli brak inspektów, aksamitki można wysiewać również na rozsadniku w kwietniu, chroniąc rośliny od przymrozków folią rozciągniętą nad zagonami.
Tagetes erecta L. - aksamitka wzniesiona
Compositae - złożone
Pochodzenie i opis. Roślina jednoroczna. Pochodzi z Meksyku. Rośliny wyrastają do 20- 100 cm. Pędy wzniesione, silnie rozgałęzione. Liście duże, pierzastodzielne, o wąskich odcinkach, obdarzone charakterystycznym zapachem. Koszyczki kwiatowe, średnicy 9-15 cm, osadzone pojedynczo na długich szypułkach. są jednobarwne - żółte lub pomarańczowe, różnej budowy. W uprawie znajdują się, głównie odmiany o koszyczkach pełnych.
Odmiany.
Aksamitki o koszyczkach pełnych dzielą się na wysokie i niskie karłowe.
I. Aksamitki wysokie. Rośliny wysokości 60-100 cm. Nadają się do cięcia. Odmiany różnią się budową koszyczków kwiatowych:
1) odmiany o koszyczkach typu goździkowego; koszyczek składa się prawie wyłącznie z kwiatów języczkowych; wykazuje różną budowę,:
a - koszyczki o luźnej budowie, kwiaty języczkowe o łatkach lekko falistych;
b - koszyczki o zbitej budowie, kwiaty języczkowe o łatkach silnie falistych, z brzegami fryzowanymi:
2) odmiany o koszyczkach typu chryzantemowego; koszyczki składają się wyłącznie z kwiatów rurkowych, silnie wydłużonych i rozwiniętych.
II. Aksamitki karłowe. Rośliny wysokości 20-30 cm. o pokroju zwartym. Nadają się na kwietniki i obwódki. Wśród tego typu aksamitek można wy różnić odmiany:
1) o koszyczkach typu koronowego; koszyczki składają się z kwiatów języczkowych osadzonych w jednym, brzeżnym okółku, środek zaś kwiatostanu zajmują silnie wydłużone i rozwinięte kwiaty rurkowe;
2) o koszyczkach typu chryzantemowego; koszyczki składają się wyłącznie z silnie wyrośniętych kwiatów rurkowych. Ostatnio otrzymano odmiany aksamitek bez nieprzyjemnego zapachu.
Pora kwitnienia.
Od końca czerwca aż do nadejścia przymrozków. Kwitną po 80-90 (100) dniach od wysiewu.
Zastosowanie.
Odmiany wysokie - na rabaty lub na kwiat cięty. Odmiany niskie - na kwietniki, obwódki, do skrzynek balkonowych i mis.
Wymagania.
Gleba przeciętna, żyzna, lecz nie przenawożona, o pH 5,5-6,5. Stanowisko słoneczne.
Uprawa.
Rozmnaża się z nasion wysiewanych w końcu marca- na początku kwietnia do inspektu. Siewki należy przepikować. Na miejsce stałe rośliny wysadza się w końcu maja w rozstawie 30x40 cm.